NEE zeggen met als doel acceptatie, hoe doet u dat?

Wat maakt NEE zeggen in de praktijk soms zo lastig? Iedereen heeft wel een moment waarbij hij NEE wil zeggen en dat toch niet doet. Dit heeft verschillende redenen, bijvoorbeeld:

Omdat u de ander niet wilt teleurstellen.
Omdat u op het moment van de vraag de consequentie van uw antwoord nog niet overziet.
Omdat u bang bent voor de verwachte gevolgen van uw NEE.

Als de gevolgen van JA zeggen voor u geen verschil maken, gewoon JA zeggen!

Elke keuze heeft zijn consequentie en als u de consequentie accepteert, is elk antwoord goed.

Als NEE de beste optie is, is de grootste uitdaging om zo snel mogelijk acceptatie bij de ander te krijgen voor de NEE!

Elementen die invloed hebben op het verkrijgen van acceptatie van de NEE zijn:

Uw eigen vermogen om uw snelheid in het geven van het antwoord op de vraag of opmerking te managen.
Het vermogen om de vragensteller te bevestigen dat u de vraag hoort, begrijpt en dat u JA zegt tegen de persoon die de vraag stelt.
Het vermogen en het geduld om de 5 momenten van acceptatie tot de NEE één voor één te laten “accepteren”.
Met als aansluitend succes dat in aanvulling van de acceptatie voor de NEE, u de vragensteller ook positief beïnvloedt in de richting van een alternatief, anders dan uw JA.

Uw NEE wordt altijd geaccepteerd bij het uitoefenen van de volgende stappen, na de aan u gestelde vraag of gemaakte opmerking door de ander:

Geef uzelf tijd! En neem een besluit over uw antwoord, JA of NEE.
Bevestig de vragensteller dat u hem als persoon hebt gehoord in het stellen van de vraag. Zeg daarmee JA voor de persoon.
(situationeel) Indien de inhoud van de vraag te onduidelijk is voor een concrete NEE, vraag door op de inhoud.
Zeg NEE, dit doet u ROHDA (Recht Op Het Doel Af). Heel belangrijk, geef geen uitleg! Zeg ALLEEN NEE.
Vervolgstap voor stap de 5 momenten tot acceptatie voor de NEE door de vragensteller.

JA voor de persoon die de vraag stelt, NEE tegen de inhoud van de vraag en de opvolging door jou!

Voorbeeld:
Uw collega, uw manager of uw partner vraagt aan u of u een handeling wilt uitvoeren.

Stap 1: Bepaal uw eigen tempo!

U krijgt de vraag, geef uzelf de tijd om na te denken over het antwoord, neem bij geen besluit een time out.

Doel: uzelf de tijd geven om een overweging te kunnen maken.

Praktijk: over het algemeen bent u geneigd te denken dat door de snelheid waarin de vraag aan u wordt gesteld, u ook in het zelfde tempo moet antwoorden! Snel reageren resulteert in een primair antwoord! Uw primaire antwoord is het eerste antwoord wat in u opkomt. Tip: herken uw primaire antwoord en zet dit antwoord “spreekwoordelijk” op lang parkeren. Met andere woorden: geef uzelf tijd om uw antwoord te overwegen en neem dan een besluit. Nog niet verbaal delen, eerst stap 2.

Stap 2: Zeg JA tegen de persoon:

De vragensteller komt op u af en heeft een reden om de vraag aan u te stellen. De vragensteller wil bevestigd worden dat hij uw aandacht heeft voor de vraag.

Manieren waarop dit kan, zijn onder andere:

Non verbale bevestiging door aankijken, knikken, hum geluiden.
Verbale bevestiging door aan te geven:
Dat u de vraag hebt gehoord.
Dat u verrast bent door de vraag.
Dat u de vraag in overweging neemt.

Doel: de vragensteller bevestigen dat u JA zegt tegen hem als persoon, hij voelt zich gehoord.

Praktijk: de vragensteller heeft zijn eigen doel en eigen agenda. Indien u gelijk NEE zegt zonder dat u de vragensteller het gevoel geeft dat u naar hem hebt geluisterd, voelt hij zich niet gehoord. Het gedrag wat u hiermee oproept is dat hij de NEE, niet accepteert en de vraag opnieuw aan u stelt en of een reactie geeft. Bijvoorbeeld: “u hebt niet eens geluisterd naar mijn vraag!”.

Stap 2a: Bij twijfel over de duidelijkheid van de vraag of dat waarover u een besluit gaat nemen, is het een zeer goede keuze om door te vragen. Doorvragen heeft als effect dat u ingaat op de inhoud van de vraag. Doe dit altijd voorafgaand aan de NEE.

Doel: geven van een weloverwogen NEE!

Praktijk: in de praktijk wordt er NEE gezegd en daaropvolgend de vraag gesteld: “waarom wilt u dat ik dit doe?” U denkt dat uw NEE concreet en ROHDA is gegeven. Dat is ook zo, alleen de opvolgende vraag roept de perceptie op dat de vragensteller een kans maakt op een JA te krijgen.

Als u eerst ingaat op de inhoud en vervolgens NEE zegt, voorkomt u deze perceptie.

Stap 3: Zeg recht op het doel af (ROHDA) “NEE”.

Dit is in basis de “makkelijkste” stap. Let wel!: Alleen NEE zeggen. Dit zonder aanvulling van uitleg, motivatie, etc. en wacht op de reactie.

Doel: grens aangeven van uzelf en zekerheid geven voor de ander.

Praktijk: NEE zeggen zonder aanvulling van uitleg brengt een reactie van de vragensteller teweeg. Namelijk: Oké, (dus: ja voor de NEE) dit gebeurt als de vragensteller op voorhand al rekening had gehouden met de NEE en de vraag stelde om dat hij dacht, “NEE heb je, JA kun je krijgen”.

Waarom niet? Deze reactie komt het meest voor, willen weten waarom niet. Dit is een perfecte uitgangspositie voor u, de vragensteller vraagt u nu letterlijk om uit te leggen waarom u NEE zegt, u krijgt de mogelijkheid om dit te onderbouwen. (u-gericht uitleggen leidt tot het beste resultaat).

5 momenten van ACCEPTATIE van de NEE!

1. Acceptatie van de NEE gelijk na de NEE.

2. Acceptatie van de NEE na u-gerichte onderbouwing voor de ander van de NEE (met andere woorden: als ik JA zeg op uw vraag dan help ik u er niet mee).

3. Acceptatie van de NEE, nadat in opvolging van de u-gerichte uitleg de vragensteller wordt uitgedaagd om zelf na te denken over welk alternatief hij ziet in plaats van uw JA.

4. Acceptatie van de NEE nadat:

Gelijk NEE tegen de NEE gegeven wordt.
NEE in opvolging van u-gerichte uitleg en vraag naar alternatief.

Dan terug naar de eerste stappen, neem tijd voor uzelf en overweeg uw antwoord. Bij NEE, zeg wederom JA voor de persoon middels een (non) verbale bevestiging dat u hem hoort.

Zeg opnieuw (ROHDA) NEE.

Praktijk: na 3 keer NEE zeggen volgen de volgende twee praktijk scenario’s:

1. De vragensteller stopt met het stellen van de vraag, was ook niet voorbereid op het horen van drie keer NEE.

2. Stelt de vraag: Waarom niet? Dan is het weer mogelijk om de NEE u-gericht uit te leggen in het belang van de vragensteller.

3. Acceptatie van de NEE wanneer de vragensteller na 3 keer NEE door blijft vragen voor een JA. Stel dan het volgende voor: Bent u het met me eens dat we het niet met elkaar eens zijn? JA.

Praktijk: er kunnen verschillende redenen zijn waarom iemand door blijft vragen (zeuren). Overeenstemming dat u het samen niet eens bent is vaak een eerste stap naar een volgende oplossing.

Afbeelding van het stroomschema NEE zeggen.

Waarom NEE zeggen zo belangrijk is:

Met NEE zeggen geeft u heel duidelijk uw grens aan. Tevens geeft u zekerheid voor de ander.

Het belang van NEE zeggen is gelegen in een heel eenvoudig principe, namelijk:

Als u JA zegt voor het één zegt u NEE tegen het ander. Deze simpele wetmatigheid vraagt om een concreet punt van afstemming. Met andere woorden: Wat u nodig hebt om NEE te kunnen zeggen is dat u helder voor ogen heeft waar u JA voor zegt. Wat is uw toetssteen?

Andere deelgebieden zijn;